Người Thành Phố Hà Nội ăn phở bò, gà lẫn lộn được nhưng không ăn phở lợn. Đấy hoàn toàn có thể là điều ” như mong muốn ” khiến Nam Định có phở xíu ngon lạ.
TP.HN cùng Hải Phòng Đất Cảng và Nam Định lâu nay vẫn nổi tiếng là 3 đô thị có đồ ăn ngon, phong phú và đặc biệt quan trọng nhất miền Bắc. Bản đồ siêu thị nhà hàng của 3 đô thị này luôn khiến dân mê ăn, sành ăn… lạc lối. Điều đó xuất phát từ điều kiện kèm theo địa lý, kinh tế tài chính, văn hóa truyền thống của mỗi nơi trong suốt quy trình lịch sử vẻ vang, mặc dầu đến đến nay, Nam Định đã tụt hậu quá xa so với hai đô thị kia.
Một bát phở xíu ở Nam Định ăn kèm những thứ gia vị không hề thiếu là chanh và ớt. Nếu không chú ý tới màu đo đỏ của lớp ngoài thịt xíu, có lẽ rằng nhiều người sẽ nghĩ đây là bát phở thịt bò chín.
Tuy nhiên, nền tảng văn hóa truyền thống của Nam Định vẫn rất đa dạng chủng loại, vẫn hoàn toàn có thể ” vỗ ngực xưng tên ” với những món ăn rực rỡ mà không hề kiếm được ở đâu, ví dụ như phở xương hay phở xíu. Hầu như ai đến Nam Định, dù lần đầu hay đã nhiều lần, đều cố mò đi ăn bát phở xíu đầy lạ lùng từ cái tên cho đến mùi vị.
Có một quy luật bất thành văn, đã là phở thì chỉ dùng thịt bò hoặc thịt gà để nấu. Tuy nhiên, sự biến thiên của thực trạng đã tạo ra nhiều thứ phở được nấu với các nguyên vật liệu khác như thịt lợn, thịt trâu, thịt ngựa, thậm chí còn là cá. Trong đó, phở xíu là một cách biến tấu khá phức tạp để tạo nên một dòng phở mới.
Xíu ở đây là cách đọc rút gọn của món xá xíu trong văn hóa truyền thống ẩm thực ăn uống Trung Quốc. Dấu ấn của người Tàu tại Nam Định khá đậm nét do tại thành Nam từng là TT giao thương mua bán lớn nhất của vùng Sơn Nam hạ, thậm chí còn là của vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, với khá đầy đủ cảng biển, cảng sông, đường thiên lý Bắc Nam và đường tàu.
Do đó, người Trung Quốc đã Open và định cư ở Nam Định từ rất lâu, tạo nên những ” phố Khách ” với những hội đồng người Hoa và hội quán đặc trưng giống như Hội An hay khu Chợ Lớn ( TP HCM ), tất yếu ở quy mô nhỏ hơn. Trong quy trình hòa huyết, họ đã góp phần cho nền nhà hàng siêu thị Nam Định những món ăn của quê nhà mình và trở thành đặc sản nổi tiếng của thành Nam như chí mà phù ( chè vừng đen ), lục tàu xá ( chè đậu xanh ), kẹo sìu châu, bánh xíu páo, xá xíu, xôi xíu và phở xíu…
Một shop phở ở Nam Định thường sẽ có cả phở bò – gà và xíu.
Xá xíu được dùng để chỉ món thịt nạc nội của lợn, phần thịt mà có một lớp mỡ mỏng dính bao quanh, được tẩm ướp húng lìu, ngũ vị hương, rượu mai quế lộ, dầu điều… trong nhiều tiếng rồi đem rán lên. Xá xíu có màu nâu cánh gián, phần mỡ trong suốt vàng óng, thơm mùi húng lìu, khi thái ra phần thăn bên trong phải có màu hồng nhạt, thịt mềm và ngọt.
Ngày lễ Tết, xá xíu được coi như là một món ăn độc lập, được thái thành các miếng mỏng dính, to bản, chấm với nước mắm nguyên chất rắc hạt tiêu thơm lừng. Xá xíu ở Nam Định là biến thể khác so với cách làm xá xíu của người Quảng Đông khi họ xâu ( xíu ) thịt lợn để quay, tuy nhiên, cái tên xá xíu vẫn được giữ nguyên. Và từ xíu trong xá xíu cũng khác với từ xíu trong ” xíu páo “, từ để chỉ một loại bánh bao nhỏ, với từ nguyên là ” tiểu ” và đọc là ” siểu “, rồi thành ” xíu “.
Với món xá xíu ngon lành, người Nam Định sáng chế ra món phở xíu rất đặc biệt quan trọng của mình. Phở xíu cũng giống như các thức phở khác với nước phở được ninh bằng xương bò, xương lợn theo một tỉ lệ phối hợp nhất định. Hương vị của nước phở xíu vẫn thơm mùi gừng nướng, hành nướng, thảo quả và mùi xương bò. Bánh phở cũng thế, chẳng có gì độc lạ, và chỉ sử dụng loại bánh bản nhỏ, mềm và dai.
Khác biệt duy nhất chính là thịt xíu thay vì thịt bò hay thịt gà. Miếng xíu được thái to bản như miếng bò chín, trải đều trên mặt bát phở, rắc thêm hành hoa, hành tây và hoàn toàn có thể cả một chút ít mùi tàu ( ngò gai ) thái chỉ để tạo thêm một mùi vị lạ lẫm cho bát phở. Thoạt nhìn, nếu không chú ý tới màu đo đỏ của lớp ngoài thịt xíu, có lẽ rằng nhiều người sẽ nghĩ đây là bát phở thịt bò chín.
Thịt rán khéo tích hợp rất hợp tác ăn ý với bánh phở và nước phở, để tạo nên một thức phở thành Nam thuần túy chứ không phải mang hơi hướng Tàu như phở vịt quay – thực ra lấy cảm hứng từ món mỳ vịt quay, mỳ vịt tiềm của người dân tộc bản địa Tày và Nùng ở Cao Bằng, Thành Phố Lạng Sơn.
Khi ăn, vị ngọt và mùi vị nồng nàn của húng lìu trong thịt xíu sẽ khiến bạn phải quá bất ngờ vì nó rất hợp với nước dùng thơm mùi hồi, thảo quả. Có lẽ, những gia vị cùng nguồn gốc Á Đông như húng lìu, quế, tiểu hồi, đinh hương trong ngũ vị hương, thảo quả, hoa hồi trong nước dùng không hề xích míc với nhau nên đã tạo ra một sự ngon đặc biệt quan trọng của phở xíu.
Khẩu vị tinh xảo và phát minh sáng tạo của người Nam Định đã tăng trưởng ra một dòng phở mới, đầy lạ lùng và khiêu khích. Chỉ khác với phở bò vốn được người Nam Định phát tán khắp nơi thì món phở xíu chỉ sống sót ở trong phạm vi thành phố Nam Định, đặc biệt quan trọng ở khu vực Nhà thờ Lớn, liên kết với thành phố Khách ( giờ là đường Hai Bà Trưng, Hoàng Văn Thụ ) của người Hoa sống ở thành Nam.
Có lẽ định kiến về phở ở TP.HN quá mạnh, khi chỉ đồng ý phở bò, phở gà, nên phở xíu không theo chân người Nam Định di cư lên Thành Phố Hà Nội. Người TP. Hà Nội hoàn toàn có thể ăn phở bò gà lẫn lộn nhưng không hề ăn phở thịt lợn ( chỉ phở xíu ). Đấy hoàn toàn có thể cũng là một điều ” như mong muốn ” khiến người Nam Định có thứ phở xíu ngon lạ mà giá chỉ 25.000 hay 30.000 đồng chẳng đâu có. Muốn ăn, chỉ có cách về Nam Định mà thôi!
Anmustang Ảnh : Phong Phú
Xem thêm các hướng dẫn và cách làm khác: https://cachlam.org/huong-dan