Cách làm bài văn đóng vai nhân vật kể lại câu chuyện

Đề bài

Nội dung chính

• Phân tích bài viết tìm hiểu thêm : Đóng vai nhân vật kể lại một phần truyện Thạch Sanh.
• Thực hành viết theo các bước
• Video tương quan

Một câu truyện hoàn toàn có thể được nhiều người tận mắt chứng kiến, nhìn nhận và kể lại theo những cách khác nhau. Hãy tưởng tượng xem những chuyện cổ tích mà em đã đọc hoàn toàn có thể được kể lại như thế nào. Nhập vai vào một nhân vật trong câu truyện là một trong những cách làm cho câu truyện trở nên khác lạ, mê hoặc và tạo ra hiệu suất cao giật mình. Em có muốn thưởng thức những điều khác lạ, mê hoặc và giật mình như vậy không ?

Video hướng dẫn giải

Phương pháp giải – Xem chi tiết cụ thể

Em tự chọn một truyện cổ mà mình yêu quý, chọn một nhân vật trong câu truyện đó, dựa theo diễn biến và kể lại theo lời nhân vật mà em chọn.

Lời giải cụ thể

Đóng vai nhân vật người em kể lại truyện Cây khế :

Tôi sinh ra trong một mái ấm gia đình nông dân. Vì chịu khó làm lụng nên cha mẹ tội cũng có của ăn của để, hy vọng sau này cho bạn bè tôi làm vốn sinh nhai. Nhưng rồi cha mẹ tôi mất bất ngờ đột ngột. Anh trai tôi đã không làm như lời cha mẹ dặn trước lúc lâm chung là chia đều gia tài cho hai bạn bè mà chiếm hết gia tài, chỉ để lại cho tôi một túp lều nhỏ và cây khế còi cọc ở góc vườn.

Tôi đồng ý mà không hề kêu ca, than phiền gì. Hằng ngày, tôi phải mò cua bắt ốc, cày thuê, cuốc mướn để sống. Cây khế trở thành gia tài quý giá nhất và là người bạn thân thương của tôi. Tôi chăm nom nó chu đáo, tận tình như người bạn. Vì vậy mà cây khế lớn rất nhanh và chẳng bao lâu đã ra hoa tác dụng. Đến mùa khế chín, những chùm khế chín vàng óng, thơm lừng báo hiệu một mùa khế bội thu. Không thể nào nói hết được niềm niềm hạnh phúc của mọi người trong mái ấm gia đình tôi. Tôi đã đan những chiếc sọt để ngày mai đem khế ra chợ đổi lấy gạo. Sáng hôm đó, khi vừa thức dậy, tôi đã nhìn thấy trên cây khế có một con chim to với bộ lông sặc sỡ đang ăn những quả khế chín. Lòng tôi đau như cắt. Tôi chạy đến dưới gốc cây và nói : “ Chim ơi! Ngươi ăn khế của ta thì mái ấm gia đình ta biết lấy gì để sống ? ”. Chim bỗng ngừng ăn và cất tiếng vấn đáp : “ Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang mang đi và đựng ”. Nói rồi chim bay đi. Tôi không tin lắm vào chuyện lạ lùng đó nhưng vẫn bảo vợ may cho mình một chiếc túi ba gang. Sáng hôm sau, chim đến từ sớm và đưa tôi ra một hòn hòn đảo nhỏ giữa biển. Tôi không hề tin vào những gì hiện ra trước mắt. Cả hòn hòn đảo toàn vàng bạc châu báu chất đống. Cả hòn hòn đảo ánh lên màu vàng làm tôi bị lóa mắt. Không hề có một bóng người. Tôi cảm thấy sợ hãi, cứ đứng yên một chỗ. Nhưng rồi chim vỗ cánh và giục giã : “ Anh hãy lấy vàng bạc, châu báu vào túi, rồi tôi đưa về. ” Lúc đó tôi mới dám nhặt vàng cho vào đầy túi ba gang rồi lên sống lưng chim để trở về đất liền.

Từ đó, mái ấm gia đình tôi không còn phải ăn đói mặc rách nát nữa. Tôi dựng một căn nhà khang trang ngay trong khu vườn, nhưng vẫn giữ lại túp lều và cây khế.

Tôi dùng số của cải đó chia cho những người dân nghèo khó trong làng. Cây khế giờ đây đã to lớn, toả bóng mát xuống cả một góc vườn. Mùa khế nào tôi cũng chờ chim thần đến để bày tỏ lòng biết ơn.

Câu chuyện lan đến tai người anh trai tôi. Một sáng, anh đến nhà tôi rất sớm. Đây là lần tiên phong anh tới thăm tôi kể từ ngày cha mẹ mất. Anh đòi tôi đổi hàng loạt gia tài của anh lấy túp lều và cây khế. Tôi rất buồn khi phải chia tay với căn nhà và cây khế. Nhưng trước lời cầu khẩn của anh, tôi đành bằng lòng. Cả mái ấm gia đình anh chuyển về túp lều cũ của tôi. Ngày nào anh cũng ra dưới gốc khế chờ chim thần đến. Mùa khế chín, chim cũng trở về ăn khế. Vừa thấy chim, anh tôi đã thút thít, kêu gào thảm thiết và đòi chim phải trả vàng. Chim cũng hứa sáng mai sẽ đưa anh tôi ra hòn đảo vàng và dặn may túi ba gang. Tối hôm đó, anh tôi thức cả đêm để may túi mười gang ngày mai đi lấy vàng. Anh đi cùng chim thần từ rất sớm, nhưng đến tối mịt vẫn chưa về. Cả làng đồn nhau rằng những ngư dân đã nhìn thấy chim thần chở anh ngã nhào xuống biển, cả anh và số vàng cùng chìm sâu xuống lòng nước bát ngát kia. Dù đã tìm kiếm nhưng không thấy nên mọi người đành gật đầu rằng anh đã chết dưới đáy biển.

Tôi trở lại sống ở nhà cũ, cùng túp lều và cây khế. Nhưng chim thần không khi nào còn quay trở lại nữa … Anh trai tôi đã không hề quay trở về chỉ vì lòng tham vô đáy. Một nỗi buồn man mác dâng lên trong lòng tôi.

Một câu truyện hoàn toàn có thể được nhiều người tận mắt chứng kiến, nhìn nhận và kể lại theo những cách khác nhau. Hãy tưởng tượng xem những chuyện cổ tích mà em đã học hoàn toàn có thể được kể lại như thế nào. Đóng vai một nhân vật trong câu truyện là một trong những cách làm cho chuyện kể trở nên khác lạ, mê hoặc và tạo ra hiệu suất cao giật mình. Em có muốn thưởng thức những điều khác lạ, mê hoặc và giật mình như vậy không ?

Yêu cầu so với bài văn đóng vai nhân vật kể lại một truyện cổ tích

– Được kể từ người kể chuyện ngôi thứ nhất. Người kể chuyện đóng vai một nhân vật trong truyện.

– Khi kể có tưởng tượng, phát minh sáng tạo thêm nhưng không thoát li truyện gốc ; tránh làm đổi khác, biến dạng các yếu tố cơ bản của diễn biến ở chuyện gốc.

– Cần có sự sắp xếp hài hòa và hợp lý các cụ thể và bảo vệ có sự liên kết giữa các phần. Nên nhấn mạnh vấn đề khai thác nhiều hơn các chi tiết cụ thể tưởng tượng, hư cấu, kì ảo.

– Có thể bổ trợ các yếu tố miêu tả, biểu cảm để tả người, tả vật hay biểu lộ cảm hứng của nhân vật.

Phân tích bài viết tìm hiểu thêm : Đóng vai nhân vật kể lại một phần truyện Thạch Sanh.

– Kể lại câu truyện theo ngôi kể thứ nhất ( xưng ” ta “, nhập vai Thạch Sanh sau khi lên ngôi vua ).

– Các chi tiết cụ thể được sắp xếp theo trình tự thời hạn, tập trung chuyên sâu vào các chi tiết cụ thể kì ảo.

– Kể theo diễn biến chính của truyện gốc, có phát minh sáng tạo thêm ( lời kể, một số ít chi tiết cụ thể,… ).

– Tập trung khai thác thác những tâm lý, hành vi đơn cử của nhân vật được đóng vai.

Thực hành viết theo các bước

1. Trước khi viết

a ) Chọn ngôi kể và đại từ tương ứng

Khi đóng vai nhân vật, kể lại câu truyện, ngôi kể sẽ là ngôi thứ nhất. Tuy nhiên, em hoàn toàn có thể chọn những từ khác nhau để chỉ ngôi thứ nhất : ta, tôi, mình, tớ,… tương thích với vị thế, giới tính,… của nhân vật em đóng vai cũng như toàn cảnh kể.

b ) Chọn lời kể tương thích

– Khi kể lại chuyện trong vai một nhân vật đơn cử, em cần xác lập được giới tính, tuổi tác, vị thế,… của nhân vật đã lựa chọn lời kể tương thích ( cách xưng hô, dùng từ ngữ,… ).

– Tính chất lời kể vui, buồn, thân thương, nghiêm trang,… cũng cần tương thích với nội dung câu truyện được kể, toàn cảnh kể.

c ) Ghi những nội dung chính của câu truyện

– Cần ghi nhớ và tôn trọng những chi tiết cụ thể đã biết về nhân vật cũng như diễn biến gốc.

– Dự kiến những yếu tố, chi tiết cụ thể sẽ được phát minh sáng tạo thêm.

– Có thể tóm tắt các sự kiện, diễn biến theo thứ tự trước sau để thuận tiện ghi nhớ và kể lại.

d ) Lập dàn ý

Sau khi đã sẵn sàng chuẩn bị theo các bước như trên, hãy lập một dàn ý cho bài viết theo gợi ý dưới đây :

– Mở bài : Đóng vai nhân vật để tự ra mắt sơ lược về mình và câu truyện định kể.

– Thân bài : Kể lại diễn biến của câu truyện.

+ Xuất thân của các nhân vật.

+ Hoàn cảnh diễn ra câu truyện.

+ Diễn biến chính :

• Sự việc 1.

• Sự việc 2.

• Sự việc 3.

• …

– Kết bài : Kết thúc câu truyện và nêu bài học kinh nghiệm được rút ra từ câu truyện.

2. Viết bài

Khi viết bài, cần quan tâm :

– Nhất quán về ngôi kể : Trong bài này, em sẽ vào vai người kể chuyện ngôi thứ nhất để lể lại câu truyện.

– Kể lại câu truyện : Dựa vào truyện gốc ( nhân vật, sự kiện, ngôn từ,… ) nhưng hãy cố gắng nỗ lực phát minh sáng tạo ở những chỗ được cho phép ( chi tiết hóa, cụ thể hóa những chỗ truyện gốc còn chung chung ; ngày càng tăng yếu tố kì ảo, tưởng tượng ; tăng cường thể hiện tâm lý, xúc cảm, nhìn nhận của người kể chuyện ngày càng tăng việc miêu tả, phản hồi, liên tưởng,… ).

3. Chỉnh sửa bài viết

Xem lại và chỉnh sửa bài viết theo một số ít gợi ý sau đây :

Gợi ý :

Tôi sinh ra trong một mái ấm gia đình nông dân. Vì cần mẫn làm lụng nên cha mẹ tội cũng có bát ăn bát để, hy vọng sau này cho bạn bè tôi làm vốn sinh nhai. Nhưng rồi cha mẹ tôi mất bất ngờ đột ngột. Anh trai tôi đã không làm như lời cha mẹ dặn trước lúc lâm chung là chia đều gia tài cho hai đồng đội mà chiếm hết gia tài, chỉ để lại cho tôi một túp lều nhỏ và cây khế còi cọc ở góc vườn.

Tôi gật đầu mà không hề kêu ca, than phiền gì. Hằng ngày, tôi phải mò cua bắt ốc, cày thuê, cuốc mướn để sống. Cây khế trở thành gia tài quý giá nhất và là người bạn thân thương của tôi. Tôi chăm nom nó chu đáo, tận tình như người bạn. Vì vậy mà cây khế lớn rất nhanh và chẳng bao lâu đã ra hoa tác dụng. Đến mùa khế chín, những chùm khế chín vàng óng, thơm lừng báo hiệu một mùa khế bội thu. Không thể nào nói hết được niềm niềm hạnh phúc của mọi người trong mái ấm gia đình tôi. Tôi đã đan những chiếc sọt để ngày mai đem khế ra chợ đổi lấy gạo. Sáng hôm đó, khi vừa thức dậy, tôi đã nhìn thấy trên cây khế có một con chim to với bộ lông sặc sỡ đang ăn những quả khế chín. Lòng tôi đau như cắt. Tôi chạy đến dưới gốc cây và nói : “ Chim ơi! Ngươi ăn khế của ta thì mái ấm gia đình ta biết lấy gì để sống ? ”. Chim bỗng ngừng ăn và cất tiếng vấn đáp : “ Ăn một quả trả một cục vàng, may túi ba gang mang đi và đựng ”. Nói rồi chim bay đi. Tôi không tin lắm vào chuyện lạ lùng đó nhưng vẫn bảo vợ may cho mình một chiếc túi ba gang. Sáng hôm sau, chim đến từ sớm và đưa tôi ra một hòn hòn đảo nhỏ giữa biển. Tôi không hề tin vào những gì hiện ra trước mắt. Cả hòn hòn đảo toàn vàng bạc châu báu chất đống. Cả hòn hòn đảo ánh lên màu vàng làm tôi bị lóa mắt. Không hề có một bóng người. Tôi cảm thấy lo ngại, cứ đứng yên một chỗ. Nhưng rồi chim vỗ cánh và giục giã : “ Anh hãy lấy vàng bạc, châu báu vào túi, rồi tôi đưa về. ”. Lúc đó tôi mới dám nhặt vàng cho vào đầy túi ba gang rồi lên sống lưng chim để trở về đất liền.

Từ đó, mái ấm gia đình tôi không còn phải ăn đói mặc rách nát nữa. Tôi dựng một căn nhà khang trang ngay trong khu vườn, nhưng vẫn giữ lại túp lều và cây khế.

Tôi dùng số của cải đó chia cho những người dân nghèo nàn trong làng. Cũng không hiểu sao từ bữa đó, chim không còn đến ăn khế nữa. Cây khế giờ đây đã to lớn, toả bóng mát xuống cả một góc vườn. Mùa khế nào tôi cũng chờ chim thần đến để bày tỏ lòng biết ơn.

Tiếng lành đồn xa, câu truyện lan đến tai người anh trai tôi. Một sáng, anh đến nhà tôi rất sớm. Đây là lần tiên phong anh tới thăm tôi kể từ ngày cha mẹ mất. Anh đòi tôi đổi hàng loạt gia tài của anh lấy túp lều và cây khế. Tôi rất buồn khi phải chia tay với căn nhà và cây khế. Nhưng trước lời cầu khẩn của anh, tôi đành bằng lòng. Cả mái ấm gia đình anh chuyển về túp lều cũ của tôi. Ngày nào anh cũng ra dưới gốc khế chờ chim thần đến. Mùa khế chín, chim cũng trở về ăn khế. Vừa thấy chim, anh tôi đã mếu máo, kêu gào thảm thiết và đòi chim phải trả vàng. Chim cũng hứa sáng mai sẽ đưa anh tôi ra hòn đảo vàng và dặn may túi ba gang. Tối hôm đó, anh tôi thức cả đêm để may túi mười gang ngày mai đi lấy vàng. Sáng hôm sau, vừa ra tới hòn đảo vàng, anh tôi đã hoa mắt bởi vàng bạc châu báu của hòn hòn đảo. Anh tôi vội nhét vàng vào đầy túi mười gang, vào túi quần, túi áo và mồm cũng ngậm vàng nữa. Trên đường trở lại nhà, chim nặng quá, kêu anh tôi vứt bớt vàng xuống biển cho đỡ nặng. Vốn tính tham lam, anh không những không vứt bớt xuống mà còn bắt chim bay nhanh hơn. Nặng quá, chim càng lúc càng mệt. Đôi cánh trở nên quá sức, yếu dần. Cuối cùng, không còn gắng được nữa, chim chao đảo rồi hất luôn người anh xuống biển cùng với số vàng.

Tôi trở lại sống ở nhà cũ, cùng túp lều và cây khế. Nhưng chim thần không khi nào còn quay trở lại nữa … Anh trai tôi đã không hề quay trở về chỉ vì lòng tham vô đáy. Một nỗi buồn man mác dâng lên trong lòng tôi.

Bài làm thăm khảo :

Tôi là Thái tử, con Ngọc Hoàng. Biết dưới trần gian có 2 vợ chồng già tốt bụng mà chưa có con, Ngọc Hoàng liền cho tôi xuống đầu thai để làm con của ông bà cụ. Mẹ tôi dưới trần gian mang thai tôi mấy năm mà chưa sinh. Sau đó, cha tôi lâm bệnh chết. Không lâu sau, mẹ mới sinh ra tôi, một bé trai kháu khỉnh. Mẹ đặt tên cho tôi là Thạch Sanh.

Khi tôi lớn khôn thì mẹ tôi cũng mất. Tôi sống lủi thủi trong túp lều cũ dựng dưới gốc đa. Cả gia tài của tôi chỉ là chiếc búa cha tôi để lại. Khi còn sống, cha tôi dùng chiếc búa ấy để chặt củi bán kiếm sống qua ngày. Khi tôi biết dùng búa thì Ngọc Hoàng sai thiên thần xuống dạy cho tôi đủ các môn võ nghệ và mọi phép thần thông.

Một hôm, có người hàng rượu tên là Lý Thông đi qua chỗ tôi. Thấy tôi gánh về một gánh củi lớn. Lý Thông lân la gợi chuyện và nói kết nghĩa đồng đội với tôi. Mồ côi cha mẹ nên khi Lý Thông nói muốn kết nghĩa bạn bè với tôi, tôi vui tươi nhận lời. Lý Thông là anh còn tôi là em. Tôi từ giã gốc đa, đến sống chung với mẹ con Lý Thông. Đi kiếm củi về, tôi thấy mâm cơm có rất nhiều thức ăn ngon. Chưa hiểu nhà có việc gì thì anh Lý Thông nói với tôi : “ Đêm nay, đến phiên anh canh miếu thờ, ngặt vì dở cất mẻ rượu, em chịu khó thay anh, đến sáng thì về ”. Tôi vui mắt nhận lời ngay. Nửa đêm, tôi đang lim dim mắt thì một con chằn tinh hiện ra. Nó nhe răng, giơ vuốt định vồ lấy tôi. Tôi nhanh tay vớ lấy búa đánh lại. Chằn tinh hóa phép, thoắt biến, thoắt hiện. Tôi không nao núng, dùng nhiều võ thuật đánh con quái vật. Cuối cùng, tôi giết được chằn tinh. Chằn tinh hiện nguyên hình là một con trăn khổng lồ. Nó chết để lại bên mình bộ cung tên bằng vàng. Tôi chặt đầu quái vật và nhặt bộ cung tên bằng vàng rồi xách đầu quái vật về nhà. Tôi gọi cửa mãi anh Lý Thông mới ra Open. Không hiểu sao mẹ con anh Lý Thông cứ van lạy tôi tất tả. Khi vào nhà, tôi kể đầu đuôi câu truyện. Nghe xong, anh Lý Thông nói với tôi : “ Con trăn ấy là của vua nuôi đã lâu. Nay em giết nó, tất không khỏi bị tội chết. Thôi, giờ đây nhân trời chưa sáng em hãy trốn đi ngay đi. Có chuyện gì để anh ở nhà lo liệu ”. Tôi tin ngay và trở lại túp lều dưới gốc đa ngày nào. Tôi lại sống bằng nghề kiếm củi.

Một hôm, tôi đang ngồi dưới gốc đa thì trông thấy một con đại bàng quắp một người con gái. Tôi liền lấy cung tên vàng ra bắn con đại bàng. Mũi tên trúng vào cánh làm nó bị thương. Nhưng nó vẫn cố bay về hang trong núi. Theo vết máu, tôi tìm được chỗ ở của con đại bàng. Nghe có liên hoan đông vui, tôi liền tìm đến xem. Nào ngờ, ở đó, tôi gặp anh Lý Thông. Anh ấy đã kể cho tôi nghe việc tìm công chúa. Tôi ngay thật kể cho anh nghe về việc tôi bắn đại bàng và biết được chỗ ở của nó. Anh Lý Thông liền nhờ tôi dẫn đến chỗ đại bàng. Tôi xin được xuống hang cứu công chúa. Quân sĩ lấy dây buộc ngang sống lưng tôi rồi dòng xuống hang. Xuống tới đáy hang, tôi thấy đại bàng hiện nguyên hình là một con yêu tinh ở trên núi. Tuy bị thương nặng nhưng con quái vật vẫn rất hung tàn. Nó giơ vuốt và lao vào tôi. Tôi dùng cung tên vàng bắn mù hai mắt nó. Tôi chặt đứt vuốt sắc, bổ vỡ đầu con quái vật. Tôi lấy dây buộc ngang người công chúa và ra hiệu cho quân sĩ của Lý Thông kéo lên. Tôi chờ quân sĩ thả dây xuống kéo tôi lên, nào ngờ cửa hang đã bị lấp lại. Lúc đó, tôi mới biết là Lý Thông hại tôi. Tôi cố tìm lối lên. Đi đến cuối hang, tôi thấy một chàng trai khôi ngô tuấn tú bị nhốt trong cũi sắt. Tôi dùng cung tên vàng bắn tan cũi sắt và cứu chàng ra. Chàng trai cho biết mình là thái tử con vua Thủy Tề. Thái tử thoát nạn, cám ơn tôi và mời tôi xuống thủy phủ chơi. Vua Thủy Tề vui mừng được gặp lại con. Biết tôi là người cứu con trai mình, vua Thủy Tề cảm ơn tôi và biếu tôi rất nhiều vàng bạc châu báu. Tôi không lấy vàng bạc châu báu mà chỉ xin một cây đàn, rồi tôi trở về gốc đa. Một hôm, tôi bị quân lính của nhà vua tới và bắt giam tôi vào ngục. Lúc đó, tôi mới biết của cải của nhà vua bị mất trộm và được giấu ở gốc đa nơi tôi ở. Tôi bị bắt vì nhà vua cho là chính tôi đã ăn trộm. Lúc đó tôi mới nghĩ là chính chằn tinh và đại bàng bị giết đã báo thù tôi.

Trong ngục tối, tôi đem đàn vua Thủy Tề cho ra gảy. Không ngờ tiếng đàn của tôi vẳng đến hoàng cung. Nàng công chúa được tôi cứu đòi vua cha cho được gặp người đánh đàn. Nhà vua cho đưa tôi đến. Trước mặt mọi người, tôi kể hết đầu đuôi câu truyện của mình, từ chuyện kết bạn với Lý Thông, đến chuyện chém chằn tinh, giết đại bàng, cứu công chúa và sau cuối bị bắt oan vào ngục thất. Cho đến lúc này tôi mới biết chằn tinh không phải vua nuôi mà Lý Thông đã nham hiểm lừa tôi đi chết thay cho hắn. Và lúc này, tôi cũng mới biết, nàng công chúa đã bị câm sau khi được tôi cứu khỏi hang. Nàng chỉ vui cười trở lại khi nghe tiếng đàn của tôi.

Nhà vua cho bắt mẹ con Lý Thông giam lại và giao cho tôi xét xử. Tôi tha cho mẹ con họ nhưng trời chẳng tha. Về đến nửa đường mẹ con Lý Thông bị sét đánh chết, rồi bị hóa kiếp thành bọ hung.

Nhà vua gả công chúa cho tôi. Lễ cưới tưng bừng nhất kinh kì. Hoàng tử các nước chư hầu trước kia bị công chúa từ hôn lấy làm tức giận, họ hội binh lính của mười tám nước sang đánh. Tôi xin nhà vua đừng động binh. Tôi lấy cây đàn thần ra gảy. Tiếng đàn nghiên cứu và phân tích điều hơn lẽ thiệt, cái đúng, cái sai. Quân mười tám nước bủn rủn chân tay không còn nghĩ gì đến chuyện đánh nhau nữa. Cuối cùng, các hoàng tử phải cởi giáp xin hàng. Tôi sai dọn một bữa cơm thết đãi những kẻ thua trận. Tôi chỉ cho dọn ra một niêu cơm tí xíu. Cả mấy vạn tướng lính thấy niêu cơm như vậy liền bĩu môi cười. Tôi liền hứa sẽ trọng thưởng cho người ăn hết niêu cơm. Quân mười tám nước ăn mãi, ăn mãi mà niêu cơm không hết. Cơm trong niêu hết thì lại đầy. Tất cả cúi đầu lạy tạ vợ chồng tôi rồi kéo quân về nước.

Vì không có con trai nối ngôi, nhà vua đã nhường ngôi cho tôi. Từ đó, tôi làm một ông vua tốt và dân chúng có đời sống no ấm, yên bình.

Page 2

1. Tác giả

NguyễnĐình Thi ( 1924 – 2003 )

– Quê quán : Sinh ra ởLuông-phơ-ra-băng ( Lào ) nhưng quê gốc ở Thành Phố Hà Nội.

– Là một nghệ sĩ đa tài.

– Chủ đề quan trọng của ông là ca tụng quê nhà.

2. Tác phẩm

– PTBĐ chính : Biểu cảm.

– Thể thơ : Lục bát.

II. Đọc hiểu văn bản

1. Thiên nhiên Nước Ta

– Hình ảnh :

+ ” biển lúa “.

+ ” cánh cò “.

+ ” mây mờ “.

+ ” núi Trường Sơn “.

+ ” hoa thơm quả ngọt “.

– Màu sắc :

+ màu xanh của lúa, núi non, nền trời.

+ màu trắng cánh cò, mây.

+ màu của hoa thơm quả ngọt.

→ Bức tranh vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, yên bình. Nền cảnh đặc trưng của Nước Ta.

2. Con người Nước Ta

– Chịu thương chịu khó :

+ ” chịu nhiều thương đau “.

+ ” áo nâu nhuộm bùn. ” → Chăm chỉ, chân chất. → Màu sắc quen thuộc người nông dân Nước Ta.

+ ” nuôi những anh hùng “.

→ Chăm chỉ Giao hàng chiến đấu và đời sống.

– Bất khuất anh hùng :

+ ” Chìm trong máu lửa vùng đứng lên “. → Biện pháp nói quá. → Không khuất phục trước khó khăn vất vả.

+ ” Đạp quân địch xuống đất đen “. → Căm thù quân giặc.

– Hiền lành, ân tình, thủy chung :

+ Hiền lành : ” hiền như xưa ” → Người dân Nước Ta luôn hiền lành, chỉ khi đấu tranh mới kiên cường, quật cường.

+ Yêu nước → Đấu tranh vì dân tộc bản địa, đuổi quân xâm lược.

+ Chung thủy : ” Yêu ai yêu trọn tấm tình thủy chung. “.

– Tài năng :

+ ” Trăm nghề trăm vùng “.

+ ” Dệt thơ trên tre “.

→ Nghệ thuật : So sánh ” Tay người như có phép tiên “.

III. Tổng kết

1. Nội dung

Bài thơ ca ngợivẻ đẹp vạn vật thiên nhiên cũng như con người Nước Ta.

2. Nghệ thuật

Thể thơ lục bát tích hợp những giải pháp nghệ thuật và thẩm mỹ so sánh, nói quá.

IV. Chuẩn bị đọc

Câu 1 ( trang 64 SGK Ngữ văn 6 tập 1 )

Nếu chọn một hình ảnh làm hình tượng cho Nước Ta, em sẽ chọn hình ảnh nào ? Vì sao ?

– Em tùy chọn những hình ảnh mà mình cho là tương thích và lý giải lí do lựa chọn.

– Ví dụ : Em chọn hình ảnh bông hoa sen vì đây là loài hoa điển hình nổi bật của Nước Ta với sự đơn giản và giản dị, thanh tao và “ gần bùn mà chẳng hôi tanh mùi bùn ” giống như phẩm chất con người Nước Ta vậy.

Câu 2 ( trang 64 SGK Ngữ văn 6 tập 1 )

Em biết bài thơ hoặc bài hát nào về quê nhà ?

Bài hát :

– Hãy đến với con người Nước Ta – Xuân Nghĩa

– Quê hương Nước Ta – Anh Khang

– Xinh tươi Nước Ta – Nguyễn Hồng Thuận

Bài thơ :

– Quê Hương – Đỗ Trung Quân

– Nước Ta Quê Hương Ta-Nguyễn Đình Thi

– Quê Hương – Tế Hanh

V. Trải nghiệm cùng văn bản

Câu 1

(trang 64 SGK Ngữ văn 6 tập 1)

Tám dòng thơ này giúp em tưởng tượng gì về cảnh sắc và con người Nước Ta ?

Tám dòng thơ này giúp em tưởng tượng :

– Phong cảnh Nước Ta là cảnh sắc bình dị, thân thiện, thân quen nhưng cũng không kém phần phong phú.

– Con người Nước Ta là những con người siêng năng trong sản xuất ; gan góc, anh hùng trong chiến đấu. Và họ cũng chịu nhiều thương đau, trải qua bao cuộc cuộc chiến tranh ác liệt và những mất mát hi sinh nhưng vẫn sáng ngời những phẩm chất xinh xắn.

Câu 2 ( trang 65 SGK Ngữ văn 6 tập 1 ) Những dòng thơ này gợi cho em nghĩ đến đặc thù nào của truyền thống cuội nguồn dân tộc bản địa ?

Những câu thơ này gợi cho em nghĩ đến truyền thống lịch sử anh hùng, dũng mãnh trong đấu tranh của nhân dân. Những người dân lành khi quân địch xâm lăng, họ chuẩn bị sẵn sàng vùng lên chiến đấu để bảo vệ quốc gia.

VI. Suy ngẫm và phản hồi

1. Em hãy chỉ ra cách gieo vần và ngắt nhịp của bốn dòng thơ đầu.

Cách gieo vần của 4 câu thơ đầu : ơi – trời ; hơn – rờn – sơn.

Cách ngắt nhịp : câu 1, câu 2 và câu 4 nhịp 4/4, câu ba nhịp 4/2.

2. Trong văn bản tác giả tập trung chuyên sâu miêu tả những hình ảnh nào tiêu biểu vượt trội của con người Nước Ta và nói đến những vẻ đẹp nào của quê nhà ?

Trong bài thơ, tác giả đã nhắc đến những hình ảnh tiêu biểu vượt trội của quê nhà : cánh đồng lúa, cánh cò, núi đồi.

Từ đó tác giả đã nói đến những vẻ đẹp của quê nhà : vẻ đẹp vạn vật thiên nhiên, của những người lao động siêng năng, chịu khó, của truyền thống lịch sử đấu tranh quật cường, của lòng chung thuỷ, sự tài hoa.

3. Tìm và nêu tính năng của những từ ngữ, hình ảnh, giải pháp tu từ rực rỡ mà tác giả sử dụng để miêu tả cảnh sắc quê nhà trong bốn dòng thơ đầu.

– Các giải pháp tu từ :

+ Biện pháp tu từ nhân hoá : Nước Ta quốc gia ta ơi.

+ BPTT so sánh không ngang bằng : Mênh mông biển lúa đâu trời đẹp hơn.

+ Ẩn dụ : biển lúa của 4 câu thơ đầu : ơi-trời ; hơn-rờn-sơn.

– Cách ngắt nhịp : câu 1, câu 2 và câu 4 nhịp 4/4, câu ba nhịp 4/2.

4. Tìm và nêu công dụng của hình ảnh, từ ngữ rực rỡ được dùng để khắc hoạ vẻ đẹp của con người Nước Ta trong đoạn thơ còn lại.

Những vẻ đẹp của con người Nước Ta đã được khắc hoạ trong đoạn thơ đó là :

Sự khó khăn vất vả, cần mẫn trong lao động : khó khăn vất vả in sâu, áo nâu nhuộm bùn.

Sự anh hùng, can đảm và mạnh mẽ, kiên cường trong chiến đấu ( chịu nhiều đau thương, chìm trong máu lửa lại vùng đứng lên, đạp quân địch xuống đất đen ) nhưng khi quay trở lại đời sống đời thường lại hiền lành, chịu thương chịu khó ( súng gươm vứt bỏ lại hiền hơn xưa ).

Sự thuỷ chung, khôn khéo, chịu khó : yêu ai yêu trọn tấm lòng thuỷ chung, tay người như có phép tiên, trên tre lá cũng dệt nghìn bài thơ.

5. Tình cảm của tác giả so với quê nhà, quốc gia được biểu lộ như thế nào trong văn bản ? Hãy chỉ ra 1 số ít từ ngữ, hình ảnh bộc lộ trực tiếp tình cảm ấy.

Tác giả đã bộc lộ sự tự hào về quốc gia, quê nhà qua những khung cảnh vạn vật thiên nhiên và văn hoá, con người như ( bát ngát biển lúa đâu trời đẹp hơn, Quê hương biết mấy thân yêu ), sự đồng cảm với những khó khăn vất vả, hi sinh của dân cư ( bao nhiêu đời đã chịu nhiều đau thương, mặt người khó khăn vất vả in sâu ). Qua đó bộc lộ tình cảm thương mến, quý trọng với dân tộc bản địa.

6. Văn bản gợi cho em tâm lý và cảm hứng gì về con người và cảnh sắc quê nhà ?

Văn bản đã gợi cho em về một quốc gia Nước Ta với rất nhiều cảnh sắc vạn vật thiên nhiên tươi đẹp, thơ mộng, giàu sức sống và những con người cần mẫn, chịu khó trong lao động, anh hùng, kiên cường trong chiến đấu và hiền lành, siêng năng, thuỷ chung trong đời sống đời thường.