Cách làm tiêu bản hoa

Một trong những nghành nghề dịch vụ rất mê hoặc của các ngành thuộc Sinh học chính là tiêu bản. Sinh viên ngành Y học giải phẫu trên đâu ? Tiêu bản người. Các nhà động vật hoang dã, thực vật học chạy DNA loài nhờ cái gì ? Tiêu bản động vật hoang dã, thực vật. Học sinh vào kho lưu trữ bảo tàng Khoa học Tự nhiên rồi xem cái gì ? Tiêu bản. ̶ N ̶ ̶ g ̶ ̶ ư ̶ ̶ ờ ̶ ̶ i ̶ ̶ b ̶ ̶ u ̶ ̶ ô ̶ ̶ n ̶ ̶ l ̶ ̶ ậ ̶ ̶ u ̶ ̶ b ̶ ̶ ị ̶ ̶ b ̶ ̶ ắ ̶ ̶ t ̶ ̶ d ̶ ̶ o ̶ ̶ v ̶ ̶ ậ ̶ ̶ n ̶ ̶ c ̶ ̶ h ̶ ̶ u ̶ ̶ y ̶ ̶ ể ̶ ̶ n ̶ ̶ t ̶ ̶ r ̶ ̶ á ̶ ̶ i ̶ ̶ p ̶ ̶ h ̶ ép ̶ ̶ c ̶ ̶ á ̶ ̶ i ̶ ̶ g ̶ ̶ ì ̶ ̶ ̶ ? ̶ ̶ T ̶ ̶ i ̶ ̶ ê ̶ ̶ u ̶ ̶ b ̶ ̶ ả ̶ ̶ n ̶ ̶ đ ̶ ̶ ộ ̶ ̶ n ̶ ̶ g ̶ ̶ t ̶ ̶ h ̶ ̶ ự ̶ ̶ c ̶ ̶ v ̶ ̶ ậ ̶ ̶ t ̶ ̶ q ̶ ̶ u ̶ ̶ ý ̶ ̶ h ̶ ̶ i ̶ ̶ ế ̶ ̶ m ̶. Làm tiêu bản là một ( đống ) việc làm yên cầu người làm rất là tỉ mỉ, chỉ cần lơ là một chút ít thôi, mẫu sẽ hư hỏng, hoặc nhìn như * * *, đó là một chuỗi các quy trình tiến độ sặc mùi khoa học ( và nhiều lúc là thẩm mỹ và nghệ thuật ). Hôm nay, mình chỉ tập trung chuyên sâu trình làng cho các bạn về một số ít loại tiêu bản động vật hoang dã ( đoạn sau còn có thứ hay ho hơn nữa.

1. Tiêu bản ngâm ( Wet specimen ) :

Tiêu bản ngâm, nghe cái là biết liền, là một dạng tiêu bản mà mẫu sẽ được ngâm trong một số ít loại hóa chất có năng lực bảo vệ mẫu khỏi sự hư hỏng, như kiểu phân hủy hay nấm mốc ấy. Các dung dịch thường dùng là formalin, ethanol, isopropyl,… Tuy nhiên, formalin rất độc và hoàn toàn có thể gây nhiều bệnh về đường hô hấp hay thậm chí còn là ung thư, nên hiện tại, có 1 số ít cá thể và tổ chức triển khai dùng ethanol, ít độc hơn, để dữ gìn và bảo vệ mẫu, nhất là khi ethanol ít hại thiên nhiên và môi trường hơn formalin nữa. Những đối tượng người tiêu dùng của dạng này : thi thể người ( of course ), mẫu côn trùng nhỏ, chim, cá, bò sát, lưỡng cư, thú có vú cỡ nhỏ, trung và bất kể con gì người ta hoàn toàn có thể chứa trong một cái bồn đầy hóa chất.

2. Tiêu bản nhuộm xương ( Diaphonized specimen ) :

Đây cũng là một dạng tiêu bản ngâm, nhưng nó yên cầu nhiều công sức của con người hơn. Loại tiêu bản này nhu yếu người làm phải có kỹ năng và kiến thức cũng như kỹ năng và kiến thức cũng như trình độ về mặt bảo đảm an toàn trong phòng thí nghiệm rất cao, vì nó sử dụng hơn 10 loại hóa chất, hầu hết trong đấy rất ô nhiễm, không riêng gì gây hại đến mỗi mình người làm, nó còn gây hại khi phát tán với một lượng lớn với nồng độ cao vào môi trường tự nhiên xung quanh. Nhưng nó đẹp! Loại tiêu bản này được tạo ra bằng cách giải quyết và xử lý mẫu động vật hoang dã bằng một đống hóa chất để phá đi phần nhiều cấu trúc của các tế bào ở các mô mềm, chỉ giữ lại phần khung tế bào bên ngoài, thành ra các mô tế bào nó sẽ… trong suốt! Đúng vậy! Sau đó, người làm sẽ dùng hóa chất nhuộm xương thành màu xanh, đỏ, hồng,… Sau khi hoàn tất mẫu và cho nó vào lọ, tất cả chúng ta sẽ được một con vật trong suốt với một bộ xương màu mè. Những đối tượng người tiêu dùng của dạng này : chim, thú, bò sát, cá nhỏ,… có một vài nghệ nhân làm tiêu bản nhuộm không những nhuộm xương mà còn nhuộm cả mô mềm ( bạch tuột, mực,… ) và bộ xương ngoài – vỏ của các loài chân đốt ( bọ cánh cứng, tôm, cua,… ).

3. Tiêu bản nhựa hóa ( Plastinated specimen ) :

Cái này thì thực sự khó nhằn, cũng độc, và cũng nhu yếu rất nhiều tiền cho trang thiết bị. Người ta sẽ biến một cái tiêu bản mô mềm thành một cục nhựa trưởng thành, giữ nguyên cấu trúc đã được tạo hình sẵn. Nguyên lý thì nghe đơn thuần lắm : Loại bỏ và sửa chữa thay thế hầu hết các bộ phận của các tế bào bằng… nhựa, nhờ đó mà mẫu rất trưởng thành nhưng hâu như vẫn giữ nguyên cấu trúc. Loại tiêu bản này trải qua rất nhiều quy trình để dữ gìn và bảo vệ cũng như làm hóa nhựa. Những đối tượng người tiêu dùng của dạng này : hầu hết các thứ có mô mềm như con người, động vật hoang dã, các bộ phận riêng rẻ như hệ tuần hoàn, hệ thần kinh, hoặc các bộ phận khung hình người và động vật hoang dã làm theo kiểu tựa tựa như chụp cắt lớp MRI, khác một chỗ là ở đây người ta cắt thật!

4. Tiêu bản nhồi / Định hình ( Taxidermy ) :

Đây là dạng tiêu bản khá dễ thấy, các bạn hoàn toàn có thể xem trong Thảo Cầm Viên, là mấy con thú lông lá hay đầy vảy người ta tọa lạc ấy. Đây là dạng tiêu bản không hề dễ làm một tí này, yên cầu người làm phải có kỹ năng và kiến thức về điêu khắc ( nếu người đó làm luôn cái khung, phần này mình sẽ nói rõ sau ), về sinh học, về gia công,… v.v. Người ta sẽ chỉ lấy bộ da ngoài của con vật ( kèm 1 số ít bộ phận khác nếu thiết yếu, ví dụ như phần sọ, xương mõm, móng guốc,… ), sau đó tẩm hóa chất để dữ gìn và bảo vệ nó, tiếp theo, người ta sẽ khoác nó lên một cái khung được làm sẵn bằng sắt kẽm kim loại, thạch cao, gỗ hoặc xốp, sau cuối, người ta sẽ gia công lại và vẽ vời lên đấy cho nó đẹp và sinh động hơn. Con vật sau khi chết trông hùng dũng, oai phong hay ngu si, đần độn là do một tay người làm. Những đối tượng người tiêu dùng của dạng này : chim, thú, bò sát, lưỡng cư và bất kể con gì hoàn toàn có thể lấy da được. Có một loại taxidermy nữa nhưng đối tượng người dùng ở đây là động vật hoang dã chân đốt. Loại này dễ hơn trên kia một chỗ là ” bộ xương ” nó nằm ở ngoài, chỉ cần vô hiệu hết những phần thịt bên trong cho nó khỏi thối rữa và tạo hình lại, cố định và thắt chặt bằng kim đính, phơi khô để hình dạng cố định và thắt chặt là hoàn toàn có thể sử dụng được… trên triết lý là vậy!

5. Tiêu bản xương ( Skeletal / Bone specimen ) :

Lại thêm một loại tiêu bản khó nhằn nữa, loại này thì cứ như các bạn ghép Lego ấy, có cái là nó không có hướng dẫn và nhiều lúc ghép nó không khớp + 7×7 = 49 yếu tố khác. Người ta sẽ dùng công cụ sinh học như ấu trùng ruồi ( nói toẹt ra là giòi ), ấu trùng bọ cánh cứng, kiến, isopod,… để ăn hết cái đống thịt trên xác của vật mẫu…. à, gần hết thôi, tiếp theo, người ta sẽ ngồi tách từng mẩu thịt thừa còn lại trên cái đống xương hỗn độn mắc tí thịt đó, sau đó, người ta sẽ sử dụng hóa chất ( thường là peroxide ) để tẩy trắng xương cũng như làm nhả hết các phần thịt thừa, mỡ thừa trên xương, ở đầu cuối là ngồi ghép lại cho nó ra thành bộ xương bắt đầu thôi. Nghe dễ không ? Khồng! Một con người có 206 cái xương, nhưng loài khác thì hoàn toàn có thể có ít hơn hoặc nhiều hơn, yếu tố ở đây là ngồi ghép mấy trăm mẩu đó lại thành một bộ hoàn hảo, sai một ly, đi một bộ.

Nói chung là các ông nhà khoa học có hàng trăm kiểu tiêu bản khác nhau để nghịch, trên đây là vài cách dễ thấy nhất thôi. Giờ đến phần hay nè, bạn nào đọc đến đây rồi thì vui mắt đọc tiếp. Dưới đây, mình sẽ chỉ cho các bạn làm dạng tiêu bản cơ bản nhất, tiêu bản ngâm, để có cái tọa lạc trong nhà chứ sắp Tết rồi á, tọa lạc cho người ta biết mình là con dân Sinh học. còn bạn nào thích làm các dạng khó hơn thì… tự đi mà học, mấy cái đó ít ai dạy không tính tiền. Lưu ý : CÁC EM NHỎ DƯỚI 16 + KHÔNG KHUYẾN KHÍCH LÀM THEO VÌ DƯỚI ĐÂY SẼ CÓ LÀM VIỆC VỚI DAO, KÉO, KIM TIÊM VÀ HÓA CHẤT DỄ CHÁY NỔ, GÂY BỎNG MẮT, MŨI, MIỆNG, VẾT THƯƠNG HỞ NẾU BỊ VĂNG TRÚNG HOẶC HÍT PHẢI.

Cách làm tiêu bản ngâm ( đây là kỹ thuật mình được một người anh dạy lại và thấy nó dùng khá ổn, mỗi người đều sẽ có một công thức riêng ) :

Mình xin nói trước một điều, mình KHÔNG VÀ KHÔNG BAO GIỜ KHUYẾN KHÍCH VIỆC TƯỚC ĐOẠT ĐI MẠNG SỐNG CỦA MỘT SINH VẬT KHÁC ĐỂ LÀM TIÊU BẢN. Okay chưa ? Rồi thì tiếp nè.

– Mẫu được chuẩn bị sẵn sàng tốt nhất là động vật hoang dã mới chết, chưa bị thối rữa nặng ( mình gợi ý là các bạn nên ra tiệm cá cảnh, chim cảnh để xin xác cá chết, chim chết hoặc mua các mẫu ngoài chợ hoặc đồ ướp lạnh trong nhà hàng siêu thị ).

– Lọ chứa mẫu, tốt nhất là là lọ nhựa hoặc thủy tinh trong suốt, nắp đậy tương đối kín.

– Ít nhất 1 đôi găng tay latex ( dùng tay không rất dơ và dễ bị dính hóa chất ).

– Khẩu trang ( hít trực tiếp hóa chất hoặc vi sinh vật từ vật mẫu là một việc rất ngu ngốc ).

– Kính bảo lãnh ( tất cả chúng ta không muốn bất kỳ thứ gì văng vào mắt ).

– Tạp dề ( đương nhiên rồi ).

– Dao, tốt nhất là dao mổ hoặc dao lam, nếu không có thì kéo nhỏ mũi nhọn cũng được.

– Khăn giấy và bông gòn nếu thích.

– Rửa mẫu bằng nước sạch để vô hiệu nhớt, bụi bẩn còn bám lên mẫu, sau đó để cho tương đối ráo nước, hoàn toàn có thể dùng khăn giấy để thấm nước.

– Đối với các vật mẫu nhỏ như cá lòng tong, cá bảy màu, cá mún, mực, ếch nhái nhỏ, bò sát nhỏ, chuột non,… tất cả chúng ta triển khai dùng kim tiêm, tiêm cồn 70 độ vào miệng và khoang bụng của mẫu để tránh việc mẫu bị thối rữa từ bên trong.

– Đối với các mẫu lớn, ta dùng dao hoặc kéo, rạch ở phần bụng để lấy hết nội tạng ra ngoài, quan tâm là phần rạch càng ít càng tốt, vì càng rạch ít, nó càng đẹp, sau đó rửa sạch phần khoang bụng, càng sạch càng tốt. Nếu các bạn thích trông nó không có bị xẹp lép thì hoàn toàn có thể dùng bông gòn nhồi vào bụng nó trải qua vết rạch, nhưng đừng nhồi nhiều quá kẻo rách nát.

– Sau khi giải quyết và xử lý xong cái đống đó, nên rửa lại thêm một lần nữa bằng nước sạch và đợi ráo nước, sau đó, quăng nó vào lọ chứa, đổ cồn 70 độ vào ngâm.

– Sau khoảng chừng một tháng hoặc đến bất kỳ khi nào bạn thấy dung dịch ngâm bị vàng đi, đổ hết cái đống đó và thay bằng dung dịch mới, chờ đến khi nào nó không còn biến hóa màu nữa thì dùng cồn 90 độ để dữ gìn và bảo vệ và hoàn toàn có thể khóa kín cái lọ đựng mẫu, seal nó lại và chờ đến khi con cháu bạn tìm ra nó.

Mẹo 1 : Khi thay dung dịch, những phần dung dịch thừa, các bạn nên đổ vào giấy báo rồi gói kỹ, mang quăng vào thùng rác vì trong dung dịch có chứa mỡ động vật hoang dã, khi đổ xuống cống rất khó giải quyết và xử lý. Làm nhưng cũng phải bảo vệ môi trường tự nhiên tí nhé!

Mẹo 2 : Mình thường nhỏ 1 giọt xanh methylene vào dung dịch dữ gìn và bảo vệ ở đầu cuối để nó có hơi ngả sang màu xanh, trông rất thật sạch và đẹp hơn cái màu vàng vàng tởm tởm rất nhiều.

Phương pháp quản trị mẫu bệnh thực vật6 CÁCH BẢO QUẢN VÀ LƯU GIỮ MẪU BỆNH

6.1 TIÊU BẢN MẪU BỆNH

Tiêu bản mẫu bệnh là một mẩu thực vật hoặc nấm khơ được để trong một gói có dán nhãn. Tiêu bản mẫu bệnh có thể bao gồm các mẫu nấm phân lập khô, các tiêu bảnlam, ảnh và hình vẽ minh họa. Gói tiêu bản có thể bao gồm cả các bản chú thích, thư từ trao đổi và các thông tin liên quan khác.Mẫu cây bệnh và nấm bệnh được ép và làm khô bằng cách đặt chúng giữa các lớp giấy thấm hoặc giấy báo. Dùng 2 tấm bìa dạng làn sóng ép các lớp giấy thấm hoặcgiấy báo chứa mẫu lại với nhau. Dùng 2 tấm gỗ hoặc 2 tấm nguyên liệu cứng ép chặt 2 mặt của khối mẫu rồi dùng dây buộc chặt lại tạo ra lực ép lên mẫu cây bệnh.Mẫu cây bệnh phải khô nhưng không được nhăn hoặc co lại. Mẫu cây bệnh có thể đạt tiêu chuẩn sau vài ngày ép. Để làm nhanh quá trình khơ đặc biệt là trong các khuvực khí hậu ẩm như các vùng nhiệt đới nên dùng tủ sấy hoặc quạt. Thay giấy thấm hoặc báo thường xuyên.Tiếp tục q trình ép đến khi mẫu bệnh khơ hồn tồn. Có thể đặt mẫu ép dưới ánh nắng mặt trời, trong phòng có máy điều hòa hoặc gần hơi nóng để thúc đẩy q trìnhkhơ. Thời gian để mẫu khơ hoàn toàn phụ thuộc vào loại mẫu cây và độ ẩm. Lấy mẫu ra khỏi lớp giấy thấm hoặc báo ép quá sớm sẽ làm mẫu bị nhăn hoặc tạo điều kiệncho các loại nấm phát triển trên bề mặt tiêu bản. Đa số các mẫu thực vật có thể khô sau 5 -10 ngày. Trước khi để mẫu vào phòng tiêu bản phải xơng hơi khử trùng hoặcđặt mẫu trong tủ đá tủ lạnh sâu để diệt nhện và côn trùng. Cách đơn giản nhất để bảo quản nấm Agaricales và Ascomycetes loại lớn là đểchúng khô thật nhanh. Mặc dù quản lý tiêu bản khô dễ dàng hơn tiêu bản ngâm, q trình làm khơ thường ảnh hưởng đến màu sắc, hình dạng và kích thước mẫu bệnh.Nấm lớn có thể được làm khơ bằng tủ lạnh sâu tủ đá để giữ nguyên màu sắc và hình dạng, tuy nhiên phải giữ mẫu rất cẩn thận vì bảo quản bằng cách này mẫu trởnên rất giòn và dễ vỡ. Kích thước của nấm lớn thường quá to so với các gói tiêu bản và rất dễ gãy vỡ, vì vậy để bảo quản mẫu lâu dài nên dùng các hộp carton nhỏ hoặccác túi nilon có chứa silica gel. Nên bảo quản tiêu bản mẫu bệnh khô và các mẫu nấm phân lập khô trong các góigiấy hoặc bìa làm bằng chất liệu khơng có axít với kích thước tiêu chuẩn khoảng 10- 15 cm rộng× 10 cm dài. Có thể đặt mẫu vào các gói giấy khơng axít mỏng hơn trước khi cho vào gói tiêu bản. Lý tưởng nhất là tất cả các bản chú thích, nhãn, keodán, mực, nhựa hoặc túi nilon dùng trong phòng tiêu bản đều làm từ chất liệu khơng có axit để giữ tiêu bản được lâu dài khơng bị ố, hỏng. Hiện nay trên thị trường có bánbút thử giấy xem có chứa axít hay khơng. Mỗi gói tiêu bản phải được dán nhãn ở mặt trước Hình 13 với các thơng tin nhưsau:¾ Số thứ tự truy cập; 44Phương pháp quản lý mẫu bệnh thực vật¾ Tên khoa học của vi sinh vật hại; ¾ Giá thể hoặc tên khoa học của ký chủ;¾ Địa điểm lấy mẫu, bao gồm: nước, tỉnh, kinh độ và vĩ độ; ¾ Tên người lấy mẫu và số hiệu mẫu;¾ Ngày lấy mẫu; ¾ Tên người giám định mẫu;¾ Tài liệu tham khảo trong đó có các bài báo đề cập đến tiêu bản.Hình 13 Ví dụ một nhãn dán trên gói tiêu bản sử dụng tại phòng tiêu bản BRIPMỗi tiêu bản trong phòng mẫu đều được đánh số truy cập để phân biệt với các mẫu khác. Số truy cập tiêu bản được in trên nhãn của gói tiêu bản Hình 13. Sự kết hợpcủa số truy cập và tên viết tắt của cơ quan lưu giữ mẫu trong cuốn Index Herbariorum bảo đảm rằng bất kỳ mẫu tiêu bản nào cũng có một tên duy nhất, phânbiệt với tất cả các tiêu bản khác trên thế giới. Nếu một tiêu bản hàm chứa hơn một đơn vị phân loại thì có thể thêm các ký hiệu a, b, c..v.v.. đại diện cho mỗi đơn vịphân loại vào sau số truy cập. Tiêu bản mẫu bệnh khô và mẫu vi sinh vật hại được phân lập từ mẫu tiêu bản đó phải dùng chung một số truy cập.Chuẩn bị sẵn các gói tiêu bản giống hệt nhau trong trường hợp cần thiết phải chia tiêu bản thành nhiều gói nhỏ. Các gói này chứa cùng một lượng thơng tin giống hệtnhau và có chung một số truy cập, có thể được sử dụng để gửi hoặc trao đổi tiêu bản với các phòng mẫu bệnh khác.Tiêu bản nấm chiếm số lượng lớn trong số các mẫu tiêu bản của một bộ sưu tập bệnh cây. Có thể sắp xếp tiêu bản nấm thành nhóm theo thứ tự tiến hóa. Hầu hết tiêu bảnnấm thuộc lớp nấm túi Ascomycotina hoặc nấm đảm Basidiomycotina, các tiêu bản trong mỗi nhóm này lại được sắp xếp theo vần abc của tên chi. Một số nhóm vi sinhvật hại phổ biến có thể được xếp riêng, ví dụ như gỉ sắt Uredinales, than đen Ustilaginomycetes và phấn trắng Erysiphales, các mẫu tiêu bản trong các nhóm vi45Phương pháp quản lý mẫu bệnh thực vậtsinh vật này lại được sắp xếp theo vần abc tên ký chủ vì nhiều lồi gỉ sắt, than đen và phấn trắng đều ký sinh chuyên tính trên các ký chủ khác nhau.Nấm ở giai đoạn vơ tính Deuteromycetes, Fungi Imperfecti, asexual fungi, conidial fungi nên sử dụng tên hữu tính nếu có. Hơn nữa, một số nấm có thể có ít nhất 2 tênvơ tính synanamorphs với cùng một tên hữu tính. Nên dùng tên hữu tính đặt cho tiêu bản thậm chí giai đoạn hữu tính của nấm đó khơng có mặt trong tiêu bản. Trongtrường hợp này cần chú thích rõ về sự vắng mặt của giai đoạn hữu tính ở trên nhãn tiêu bản.Đối với những tiêu bản quá lớn không đủ chỗ để xếp đúng vị trí theo thứ tự tiến hóa có thể thay vào vị trí đó bằng một miếng bìa hoặc một gói tiêu bản rỗng trên đó ghirõ vị trí đặt tiêu bản để có thể tìm được dễ dàng. Tương tự có thể dùng một miếng bìa đặt vào vị trí của các tiêu bản đang cho mượn và có chú thích rõ ràng.