Làng bánh bao 69 – cachlam.org

TTCT – Từ TP. Hồ Chí Minh về hướng Bà Rịa – Vũng Tàu, trên khoảng chừng 500 m của quốc lộ 51 thuộc địa phận ấp 3, xã Phước Thái, Long Thành, Đồng Nai, có đến cả trăm quầy bánh bao. Chỉ cần dừng chân là khách được chào mời rôm rả : “ Ghé vô mua bánh bao cô bác ơi! Bánh bao 69 nực nội vừa thổi vừa ăn ”.

Phóng to

Bên lề quốc lộ 51 là làng bánh bao 69 sầm uất – Ảnh : Mễ Thuận

Ghé quầy bánh bao không hỏi mua mà vướng mắc : “ Tại sao lại là bánh bao 69 vậy cô ? ”, câu vấn đáp có ngay : “ Vì đây là cây số 69 ”. Chúng tôi hỏi tiếp : “ Nhưng ai đặt tên như vậy ? ”. Các cô bán bánh chỉ lối : “ Ghé chỗ bánh bao Thanh Long đi, bà chủ đó khai sinh ra cái tên này ”.

69 không chỉ là cột cây số

Những năm 1980, vợ chồng cô Lương Thị Minh Tuyết về Long Thành lập nghiệp. Thấy quầy bánh bao của ông Hà (mở quán từ năm 1979) ở nhà đối diện bán tấp nập nhưng hình như chỉ phục vụ khách xuôi từ hướng Vũng Tàu lên Sài Gòn, cô bàn với chồng: “Hay ông mời thầy Ba về dạy vợ chồng mình học làm bánh bao bán cho khách từ Sài Gòn xuống Vũng Tàu đi”.

Những năm 1980, vợ chồng cô Lương Thị Minh Tuyết về Long Thành lập nghiệp. Thấy quầy bánh bao của ông Hà ( mở quán từ năm 1979 ) ở nhà đối lập bán sinh động nhưng hình như chỉ ship hàng khách xuôi từ hướng Vũng Tàu lên TP HCM, cô bàn với chồng : “ Hay ông mời thầy Ba về dạy vợ chồng mình học làm bánh bao bán cho khách từ TP HCM xuống Vũng Tàu đi ”.

Thầy Ba chính là người truyền nghề cho cả cô Tuyết lẫn ông Ba Hà. Cô Tuyết kể : “ Không ai biết rõ thầy tên đúng mực là gì, mọi người chỉ quen gọi là thầy Ba Long Thành ( vì ở Long Thành ). Thầy biết nhiều công thức làm món ăn nhưng lại không mở quán, chỉ đi dạy cho người khác. Thầy nghèo nhưng giàu tình cảm. Giờ thầy đi đâu cũng không ai biết ”. Sau này ông Hà đi Mỹ, chỉ mình cô Tuyết là người nối nghiệp thầy thành công xuất sắc.

Quán cô Tuyết hồi ấy nhỏ, bán ngày càng đông khách nhờ truyền miệng : từ Hồ Chí Minh đi Vũng Tàu, đến kilômet thứ 69 ghé vào quầy bánh bao ở bên phải đường. Nhưng một số ít khách phàn nàn quầy bánh không có tên đích xác nên lắm khi phóng xe vụt qua mà không thấy. “ Nghe góp ý thế, tôi trưng một cái bảng hiệu : Bánh bao 69. Nó sinh ra như một tên thương hiệu được mong đợi chứ không đơn thuần là vì nó sát cột mốc thứ 69, cách Hồ Chí Minh 69 km ” – cô Tuyết lý giải.

Những năm 1990, thấy vợ chồng cô Tuyết làm ăn khấm khá, nhiều quầy bánh bao khác sinh ra và cùng lấy tên 69. Điều đó khiến hoạt động giải trí kinh doanh thương mại của vợ chồng cô Tuyết gặp không ít khó khăn vất vả. Sau khi đo lường và thống kê, vợ chồng cô quyết định hành động đặt tên Thanh Long 69 để tạo tên thương hiệu cho xưởng bánh của mình.

Thế là nhiều quầy bánh khác cũng đặt thêm tên riêng như Thanh Thanh, Huỳnh Mai, Cô Cận… để phân biệt, nhưng phía sau luôn kèm theo số lượng 69. “ Khác nhau tên thương hiệu thì chưa đủ, cần phải có kinh nghiệm tay nghề dày dặn trong cách trộn nhân, trộn bột sao cho cả nhân và vỏ đều có độ dẻo dai tuyệt đối. Hương vị đậm nhạt cũng phải được nêm nếm sao cho khách ăn một lần là nhớ mãi ” – cô chủ ba shop bánh bao Thanh Long 69 cho biết và khẳng định chắc chắn mỗi shop đều có một tuyệt kỹ riêng.

Phóng to

Cô Tuyết, chủ cửa hàng bánh bao Thanh Long 69, thực hiện công đoạn vào nhân cho dây chuyền sản xuất bánh bao trị giá hàng tỉ đồng – Ảnh: Mễ Thuận

Từ bằng tay thủ công chuyển thành công nghiệp

Khi đặt chân đến tận các lò bánh ở đây, chúng tôi hiểu thêm tại sao bánh bao 69 lại hút khách : một chiếc bánh ra lò trải qua nhiều quy trình không kém phần chuyên nghiệp. Chẳng hạn ở khu nhà bếp và lò hấp bánh của tiệm Thanh Thanh 69 hoạt động giải trí gần 20 năm qua luôn túc trực năm nhân công làm đủ các khâu, từ nhào bột, cán bột… đến trộn nhân đều rất cực.

Một chú nhân công đảm nhiệm việc gọt và bằm củ sắn vừa làm vừa nói : “ Cả ngày vật lộn với vài tạ sắn này cũng chỉ lấy được mấy chục ký tinh chất sắn làm nhân bánh thôi ”. Trung bình 100 kg sắn chắt lọc được 20 kg tinh chất. Thoăn thoắt từng giây, hai cô nhân công của tiệm nặn bánh rất nhanh, tròn đều, trước khi xếp vào xửng để hấp cách thủy trong 15 phút. Một ngày bán từ 5 giờ sáng đến 7 giờ tối, tiệm Thanh Thanh tiêu thụ từ vài trăm cho đến 1.000 bánh tùy ngày.

Riêng quầy bánh của cô Tuyết ngày xưa nay đã là một xưởng sản xuất hơn 8.000 bánh mỗi ngày. Khách hàng của cô rải rác khắp nơi, đặc biệt quan trọng là trải qua các chủ xe mà cô quen biết sau nhiều năm gắn bó. Để phân phối số lượng bánh tiêu thụ ngày một tăng, từ hơn bốn năm nay cô đã góp vốn đầu tư hơn 1 tỉ đồng để có được công nghệ tiên tiến làm bánh bao công nghiệp. Vẫn mùi vị quen thuộc của bánh nhưng các khâu nhào bột, cán bột nặng nhọc đã có máy móc thay thế sửa chữa. Việc xay sắn làm nhân bánh cực nhọc và tốn nhiều thời hạn đã được làm bằng máy. Ngay cả quy trình hấp bánh cũng phải dùng máy vi sóng mới phân phối kịp số lượng cùng lúc.

“ Hồi trước, một ngày với hơn 30 nhân công nhưng chỉ làm hơn 3.000 bánh vẫn không hề phân phối nhu yếu. Giờ với công nghệ tiên tiến mới, chỉ 15 công nhân, shop bánh chúng tôi phân phối hơn 8.000 bánh / ngày ” – cô Tuyết phân tích sự thay đổi của tiệm từ quá trình thủ công bằng tay chuyển thành công nghiệp. Sự phát đạt của tên thương hiệu bánh bao Thanh Long 69 đi cùng với công nghệ tiên tiến giúp chiếc bánh ngày càng bảo đảm an toàn, vệ sinh hơn. Làng bánh bao thật sự đã có “ triệu phú ” là vợ chồng cô Tuyết với ba shop lớn bán bánh bao kèm các dịch vụ ẩm thực ăn uống, giải khát.

Nhọc nhằn cạnh tranh đối đầu

Hơn 100 shop bánh bao 69 san sát nhau với giá bánh đồng đều từ 5.000 – 10.000 đồng / cái ( so với 5 đồng / cái thời cô Tuyết mới mở quán ), chất lượng cũng tương tự nên việc cạnh tranh đối đầu rất nóng bức. Vậy nên dù mệt đứ đừ với việc ngồi dưới nắng dưới mưa, hứng bụi đường mỗi ngày, nhưng cứ thấy xe khách trờ tới, xe gắn máy có dự tính dừng lại là các chị bán bánh lại căng mắt ra, tay vẫy vẫy, miệng tươi tắn hết mức hoàn toàn có thể để mời chào. “ Mình mà chậm khách hoàn toàn có thể bước sang quầy bánh khác ngay ” – cô Cận, chủ quầy bánh bao cùng tên, nói.

Trò chuyện với chúng tôi, chủ quầy bánh bao Cô Cận 69 cho biết đã gắn bó với nghề bán bánh bao từ hơn ba năm nay. Vốn là công nhân một xí nghiệp sản xuất may ngoài Tỉnh Ninh Bình, cô bị mất việc do công ty phá sản. Thế là vợ chồng con cháu dắt nhau vào đất Long Thành lập nghiệp từ 10 năm nay. Thấy nhà nhà, người người ở cây số 69 tại đây đều sinh sống được bằng nghề bán bánh bao, cô Cận học hỏi cách làm và nhanh gọn ra nghề. Mỗi ngày cô bán lời hơn 300.000 đồng, đủ để giàn trải tiền thuê mặt phẳng kinh doanh, sinh sống.

“ Nói chung là cùng cực lắm mới phải làm cái nghề này. Bán buôn ở đây cạnh tranh đối đầu mệt lắm, phải đội nắng đội mưa mà bán. Đã vậy nhiều khi mấy người say rượu chạy trên đường tông thẳng vô nồi bánh bao. Cũng có lúc bị mấy cơ quan trật tự rượt chạy ” – cô Cận miêu tả đặc thù khó nhọc của chuyện mưu sinh.

Để tăng trưởng được tên thương hiệu, cô Tuyết cũng không tránh khỏi những lúc lo ngại vì bị “ chơi xấu ”. Lúc đó, cô chọn cách “ đáp trả ” bằng thái độ nhã nhặn và tĩnh mịch trước những lời lẽ không hay. Chính nhờ vậy cô làm khách mua càng yêu quý nhiều hơn.

Trong vòng hơn năm nay, cửa hiệu Thanh Long 69 của cô mở thêm hai Trụ sở. Con gái và con trai của cô đã tốt nghiệp ĐH, cao đẳng, nhưng từ lâu bánh bao đã “ ăn ” vào trong huyết quản của họ. Sau nhiều năm thao tác cho các công ty, họ quyết định hành động về đây giúp mẹ vun đắp thêm sự nghiệp kinh doanh thương hiệu bánh bao 69.